داشتن پوستی سالم و زیبا و بی نقص آرزوی دیرینه همه افراد است. اما گاهی برخی از مشکلات سبب به خطر انداختن این زیبایی می شوند. به عنوان مثال، لک های پوستی یکی از شایع ترین دغدغه ها و معضلات پوستی هستند که بسیاری از افراد آن را تجربه کرده اند. این لک های تیره، زیبایی ظاهری پوست را تحت الشعاع قرار داده و گاهی حتی بر روی اعتماد به نفس و زندگی شخصی و کاری افراد تاثیرات منفی می گذارد. اما به راحتی و با رعایت نمودن برخی از روش های مراقبت از پوست، می توان از داشتن پوستی یکدست و بدون لک لذت برد. هدف ما در این مقاله آن است که شما را با انواع لک های پوستی و دلایل ایجاد آن ها آشنا کنیم. پس اگر شما نیز به دنبال داشتن پوستی زیبا و بی نقص هستید، ما را در ادامه این مطلب همراهی کنید.
لک های پوستی چیست؟
لک پوستی به نقاطی از پوست گفته می شود که دچار تغییر رنگ شده است و تیره تر از سایر نقاط به نظر می رسد. این لک ها ممکن است در هر قسمتی از بدن و بنا به دلایل مختلفی بر روی پوست ایجاد شوند. در واقع لک ها در اثر تکثیر بیش از حد ملانین یا سلول های رنگدانه ای پوست در یک ناحیه نمایان می گردند. برخی از این لک ها در کنار ظاهر آزار دهنده و ناخوشایندی که دارد، ممکن است دلیل بر بیماری نیز باشند.
مهم ترین دلایل ایجاد لک های پوستی
همان طور که گفته شد، لک های پوستی در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شوند. اما از مهم ترین دلایل ایجاد این لک ها می توان به اشعه های مضر نور خورشید و عدم استفاده صحیح از کرم های ضد آفتاب، افزایش سن و پیری، بارداری و مشکلات هورمونی، استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی تقلبی و فیک یا منقضی شده، بیماری های خاص، مصرف داروهای هورمونی از جمله قرص های ضد بارداری، عدم درمان به موقع زخم و جراحات و جوش های صورت و …. اشاره کرد.
انواع لک های پوستی
لک های پوستی انواع مختلفی داشته که هر یک به دلایل متفاوتی ایجاد شده و راهکار درمانی مخصوص به خود را دارند. بنابراین بهتر است برای پیشگیری و درمان لک ها به خوبی با آن ها آشنا باشید.
-
کک و مک (Freckles)
کک و مک ها یکی از انواع لک های پوستی هستند که برای افراد با هر رنگ پوستی ممکن است اتفاق بیفتد. این لک ها به رنگ قهوه ای، قرمز، زرد، برنزه و سیاه ظاهر شده و معمولا اندازه های کوچکی در حدود یک تا دو میلی متر دارند. کک و مک ها اغلب در اثر عوامل ژنتیکی، مشکلات هورمونی و خصوصا اشعه های آفتاب و افزایش ملانین ایجاد می شود. این لک های تیره حتی ممکن است در صورت عدم مداوای صحیح و به موقع بیشتر شوند.
تابش نور خورشید و اشعه های مضر UV سبب افزایش تولید ملانین شده و تاثیر بسیار زیادی در تشدید این لک های تیره دارند. کک و مک ها دارای دو نوع اپیلایز (Ephelides) و لنیتایز (Lenities)می باشند. نوع Ephelides از اهمیت کمتری برخوردار است و در پوست های روشن با سابقه ژنتیکی شایع تر است. این لک های قرمز یا قهوه ای روشن سطح صافی داشته و برجستگی ندارند. همچنین در فصول گرم بیشتر بوده و در فصول سرد کمرنگ یا محو می شوند. مهم ترین راه بهبودی این کمک و مک ها، استفاده از کرم های ضد آفتاب است.
کک و مک های نوع لنیتایز اغلب در سنین بالاتر و در اثر مشکلات کبدی، ژنتیک و به ویژه قرار گرفتن در معرض آفتاب و عدم استفاده از کرم های ضد آفتاب به وجود می آیند. این لک های قهوه ای تیره معمولا در سنین پیری روی پوست سر و صورت و پشت دست ها مشاهده می شوند. برای پیشگیری از ایجاد این کک و مک ها نیز ضروری است حتی الامکان زمان کمتری در معرض تابش اشعه های خورشید قرار بگیرید.
-
لک های ناشی از بارداری یا ملاسما (Melasma)
لک های بارداری یا لک های هورمونی، به دلیل عدم تعادل هورمون ها در دوران بارداری به وجود می آیند. این لک ها حتی گاهی به دلیل مصرف قرص های ضد بارداری حاوی استروژن و پروژسترون ایجاد می شوند. این لک های قهوه ای و تیره در ماه های اول بارداری کوچک و کمرنگ تر بوده و به مرور تشدید می شوند. مسائل ژنتیکی، قرار گیری طولانی مدت در معرض نور خورشید و خصوصا عوامل هورمونی سبب بدتر شدن و بیشتر شدن این لک ها می گردند.
لکه های حاملگی اغلب در نواحی گونه ها، بینی، پیشانی و اطراف چشم ها نمایان می شوند. پوست برخی دیگر از قسمت های بدن نیز ممکن است در زمان بارداری تیره تر شده یا اصطلاحاً دچار هایپر پیگمنتیشن شود. ولی معمولا این تغییرات رنگ و لکه ها در عرض یک سال پس از زایمان و یا بعد از قطع مصرف داروهای ضد بارداری بهبود می یابند. البته گاهی نیز ممکن است این لک ها حتی پس از چند سال باقی بمانند که در این صورت نیاز به استفاده از کرم های ضد لک یا لیزر درمانی توسط متخصصین پوست می باشد.
برای جلوگیری از ایجاد ملاسما و تیرگی پوست در دوران بارداری، باید تا حد ممکن از قرار گرفتن طولانی در آفتاب خصوصا در هنگام ظهر دوری نمایید. همچنین به صورت روزانه و منظم از یک کرم ضد آفتاب مناسب با SPF 30 یا بیشتر استفاده کنید. بهتر است کرم ضد آفتابی را انتخاب نمایید که دارای فاکتورهای حفاظتی گسترده در برابر اشعه های UVA و UVBباشد. علاوه بر این ها از محصولات مراقبتی نظیر کرم ها و پاک کننده ها و …. با فرمولاسیون ملایم تر استفاده کنید تا سبب تحریک و حساسیت پوست نشوند.
-
لک حاصل از آکنه و جای جوش
این نوع از لک های پوستی در نتبجه ی ایجاد جوش و آکنه ها به وجود می آیند. برخی از جوش ها پس از بهبودی، لک های تیره ای از خود بر جای می گذارند که به لک آکنه یا جای جوش معروف است. این لک ها اغلب به رنگ های قهوه ای یا قرمز بر روی پوست ظاهر می شوند. در واقع همه جوش ها باعث ایجاد لک نمی شوند و عوامل متعددی در پیدایش این لک های آکنه موثر هستند.
به عنوان مثال جوش های بزرگ، قرمز، چرکی و یا جوش های کیستیک احتمال ایجاد لک را بیشتر می کنند. همچنین جوش هایی که به مدت طولانی درمان نشوند و یا دستکاری و تحریک شوند نیز احتمال لک شدنشان و ایجاد اسکار را بیشتر می کنند. در ایجاد لک پس از جوش علاوه بر نوع جوش، عوامل ژنتیکی، رنگ پوست، قرار گرفتن در معرض نور آفتاب و … نیز موثر هستند. برای بهبود این لک ها باید مرتبا از کرم های ضد آفتاب استفاده نمایید. همچنین استفاده از محصولات لایه بردار نیز کمک زیادی به رفع و یا کاهش این لک های تیره می کند.
-
لک ناشی از زخم
برخی از زخم ها مانند محل بریدگی، سوختگی، ساییدگی، خراشیدگی، جای بخیه و …. نیز ممکن است پس از بهبودی سبب ایجاد لکی بر روی پوست شوند. عواملی نظیر نوع پوست، نوع و شدت زخم، نحوه مراقبت از آن و مدت زمان بهبودی آن در ایجاد و درمان این لک ها موثر هستند. برای بهبود این لک های پوستی بهتر است زمانی که التهاب محل زخم کاملا رفع شد، از کرم های ترمیم کننده پوست استفاده نمایید. این کرم ها روند ترمیم سلول های پوستی را به طور موثری افزایش داده و به مرور لک ها را کاملا محو می کنند. هر چه این لک ها قدیمی تر شوند، درمان آن ها سخت تر و زمان بر خواهد شد. به طوری که گاهی ممکن است نیاز به روش های درمانی کلینیکی داشته باشد.
-
لک های مادرزادی یا نووس (Nevus)
گاهی اتفاق می افتد نوزادان با لک های تیره ای بر روی هر قسمتی از پوست به دنیا بیایند. این لک ها تا زمان بزرگسالی به همراه افراد خواهند ماند. لک های مادرزدای همیشه به رنگ های قهوه ای تیره نبوده و گاهی روشن تر از پوست هستند. برای رفع این لک ها باید از یک متخصص پوست و روش های کلینیکی استفاده نمایید.
-
لک ناشی از قارچ های پوستی (Tinea Versi Color)
این نوع از لک ها که اغلب در اندام های فوقانی، تنه و گردن و گاهی صورت ایجاد می شوند، معمولا به رنگ های قهوه ای کم رنگ تا پررنگ و گاهی اکه های روشن تر و سفید نمایان می گردند. این نوع لک ها در هر سنی قابل پیدایش می باشند.
-
لک های ناشی از بیماری برص یا پیسی (Vitiligo)
برص یا پیسی یک بیماری سخت و صعب العلاج است. این بیماری زمینه ژنتیکی یا وراثتی داشته و متاسفانه به مرور ممکن است پیشرفت کند و وخیم تر شود. بیماری برص در سنین مختلف اثفاق می افتد و تمام نواحی بدن را درگیر می کند. لک های ناشی از این بیماری به رنگ روشن تر از پوست و یا حتی کاملا سفید ظاهر می شوند. افرادی که با این بیماری درگیر هستند، حتما باید توسط متخصصین درمان شوند و از درمان های خودسرانه پرهیز کنند.
علاوه بر انواع مختلفی از لک های پوستی که در این مقاله به آن ها اشاره کردیم، لکه های دیگری مانند لک های بر جای مانده از بیماری های پوستی موقتی از جمله آبله مرغان، لوپوس و همچنین لک های حاصل از حساسیت های غذایی و … نیز وجود دارند. لک های پوستی اغلب بیش از آن که مهم باشند، آزار دهنده هستند. در واقع لک ها خطرناک نبوده و جای هیچ نگرانی نیست. اما از آن جایی که به زیبایی پوست لطمه می زنند، برای ما اهمیت می یابند. بنابراین توصیه می کنیم قبل از اینکه دچار این لک ها شوید، از به وجود آمدن آن ها پیشگیری کنید.
بهترین و موثرترین اقدام برای پیشگیری و حتی بهبود لک ها نیز استفاده از کرم های ضدآفتاب است. پس همه افراد خصوصا افرادی که پوست های مستعد لک دارند، باید هر روز ضد آفتاب بزنند. در آخر نیز باید به این نکته اشاره کنیم که در صورتی که لک های پوستی شما عمیق و قدیمی شده باشد و درمان های خانگی اثر نکند، می توانید از روش های کلینیکی مانند لیزر درمانی و … تحت نظر پزشکان متخصص استفاده کنید.
ممنون از توضیحات فوق‌العاده‌تون
سلام خواهش میکنم شما لطف دارید